EEN paar dagen geleden hoorde ik iemand zeggen dat elke immigrant na een jaar in Vlaanderen vloeiend Nederlands zou moeten spreken, omdat ze zonder dat niet kunnen integreren. En daar zit veel waarheid in. Maar…. Weten we wel wat emigratie is en wat integratie betekent?
Laten we het om te beginnen eens opzoeken in wikipedia
‘Integratie is het socialisatieproces van acculturatie waarbij leden van een niet-dominante groep zich mengen met de dominante groep, maar daarnaast contact onderhouden met de andere leden van de eigen groep. Er is dus een hoge graad van zowel cultuurbehoud en participatie met de eigen groep (ingroup), als van participatie met en aanpassing aan de andere groep (outgroup).’
Twee keer geboren
Emigratie en integratie kun je vergelijken met geboorte. Persoonlijk beweer ik dat ik twee keer geboren ben. De eerste keer was in jaar 1972 en de tweede keer op 7.10.2009 om 22.30. Waarom? Omdat een emigrant als een kind is. Hij leert spreken, lopen, eten, weten wat hij wel en niet kan. Hij begint nieuwe mensen te ontmoeten, maakt vrienden. Hij is als een kind dat leert praten en lopen. Verwacht iemand dat een zuigeling binnen een jaar kan spreken, schrijven en lezen, laat staan lopen? Iedereen geeft het de tijd, toont begrip en zegt als het mislukt dat het goed is, niet opgeven, opnieuw proberen.
Integratie is vaak als varen op een wankele plank over een woeste oceaan. We kennen de risico’s en we geloven dat we de kust zullen bereiken. Het is een proces van behoud van eigenheid en verbondenheid met het land van je voorouders, terwijl je tegelijkertijd de waarden omarmt van het land dat je nieuwe thuis is geworden. Dat wil zeggen, het bereiken van een moeilijk evenwicht in het leven.
Zo is het ook met een emigrant: je hebt steun nodig, het is vaak genoeg dat iemand zegt: ik weet niet hoe het is, maar ik kan me voorstellen dat het niet gemakkelijk voor je is, maar ga door omdat je het probeert.
Stekene, misschien wel mijn eerste thuis
Laat ik een blik werpen vanuit mijn eigen perspectief. Ten eerste, de Polen die in Stekene en omgeving vochten tegen de Duitse bezetting. Velen van hen zijn gebleven en hebben gezinnen gesticht en bedrijven gerund. Een opmerkelijk voorbeeld van integratie.
De jaren verstrijken, de geopolitieke situatie is zeer veranderlijk, maar één ding blijft constant: emigratie. Tegenwoordig zijn de Polen die hierheen komen klaar om zo snel mogelijk aan het werk te gaan, vaak zonder veel tijd om te integreren. Toch doen ze hun best. Ze schrijven zich in voor inburgeringscursussen en lessen Nederlands. Ze schrijven hun kinderen in op school zodat ook zij snel de taal en cultuur kunnen leren met hun leeftijdsgenoten.
Dit proces is niet altijd gemakkelijk, niet altijd zoals we zouden willen. Een nieuwe taal, zo fascinerend. Een nieuwe cultuur, een nieuw rechtssysteem. Soms een pijnlijke botsing met een nieuwe realiteit. Ik woon nu al 10 jaar in Stekene en het bevalt me uitstekend, het is mijn tweede thuis en misschien zelfs mijn eerste.
Emigratie is een nieuw leven
Toen ik 16 was en onder het communisme naar Italië ging, vroeg ik me af wat het betekende om te emigreren. Ik zag allerlei dingen die me toen fascineerden. Mooie winkels, prachtige mensen, kleurrijk enz. Kan ik nu de vraag beantwoorden, wat betekent het om te emigreren? Ja, emigratie is een leven, een nieuw en hopelijk beter leven. Het mijne is erg goed. Dat wens ik alle emigranten toe, en ik wens ook dat zij, met de steun van de lokale gemeenschap, kunnen integreren om samen hun nieuwe thuisland te ontwikkelen.