ONLANGS kreeg de gemeente Stekene een subsidie van grofweg een half miljoen euro om nodige restauratiewerken aan de Heilig Kruiskerk in Stekene uit te voeren. Ondanks het kleine aantal mensen in de parochie die op zondag nog naar de mis gaat, blijven deze gebouwen in de harten van de leefkernen een belangrijk symbool, en symbolen kosten geld.
In heel Vlaanderen worden ondertussen kerken ontwijd, om dan verkocht te worden, of door gemeentebesturen nieuwe invullingen te krijgen. In Stekene kreeg zo de kerk in Klein-Sinaai al een permanente nevenfunctie (ze werd niet ontwijd, nvdr), maar wat met de andere kerken in onze gemeente? Volgens burgemeester Stany De Rechter (Gemeentebelangen) is het gemeentebestuur al enkele jaren bezig met nieuwe invullingen voor onze kerken: ‘We hebben het kerkenbeleidsplan enkele jaren geleden opgesteld, dat was toen ook een verplichting onder de Vlaamse regering van Geert Bourgeois.
Daarin behouden we voor elke kerk haar ceremoniële functie, maar elke kerk krijgt de mogelijkheid andere evenementen onder te brengen. Denk maar aan de concerteren in de Heilig Kruiskerk, of de wielergrot in de kerk van Klein-Sinaai.’
Het gemeentebestuur blijft ook heel wat geld investeren in de kerkgebouwen, ondanks lage bezoekerscijfers tijdens eucharistievieringen: ‘We willen vooral dat de gebouwen in orde staan. Wanneer er dan beslist wordt om iets te organiseren in de kerk, dan is dat gebouw goed onderhouden en klaar om een evenement in onder te brengen.’
Kemzeke
In de kerk van Kemzeke gaat het gemeentebestuur voor ‘langetermijndenken’, vertelt de burgemeester: ‘Er is enkele jaren geleden een simulatie gemaakt voor een gecompartimenteerde kerk. Maar dat is zeker nog niet aan de orde.
We proberen wel tijdelijke evenementen te organiseren in de kerk in Kemzeke, zo hebben we tijdens corona enkele vergaderingen georganiseerd in de kerk, en konden studenten er al blokken. Natuurlijk kan dat enkel in de zomer, wanneer het buiten warm is en in de kerk koeler. In de winter is het daar te koud voor.’
Klein-Sinaai
In Klein-Sinaai is al enkele jaren een wielergrot in de kerk aanwezig, de kerk werd ook verbouwd om die nevenfunctie goed uit te voeren. ‘In Frankrijk ontdekte onze pastoor destijds het kleine dorpje Labastide d’Armagnac, waar er de kerk Notre Dame Des Cyclistes staat. Een kerk, toegewijd aan de fietsers.
Hij is met dat idee teruggekomen, en heeft zo’n wielergrot ingericht in Klein-Sinaai. Tijdens het eerste weekend van maart is er dan traditioneel de fietsenwijding, en dit jaar komt een delegatie uit Labastide d’Armagnac mee volgen. We wisselen al enige tijd uit met dat dorp, dan gaan wij eens naar daar, en dan komen zij weer naar hier.’
Hellestraat
De Hellestraat heeft ook een klein kerkgebouw, dat in 1912 werd opgetrokken. In die tijd was er nog nood aan een extra kerk. Vandaag staat het kerkgebouw vooral leeg. Daarom moet ook daar een nieuwe functie zich aandienen, zegt de burgemeester: ‘We hebben in ons kerkenplan de deur op een kier gezet om ook daar een permanente medebestemming te geven. Een tijd geleden was er sprake om er een kinderopvang in te brengen, maar dat is al even geleden. Als er iemand een goed idee heeft, mag die zich zeker aandienen. Dan wordt samen met de gemeente en de kerkfabriek bekeken of we daar iets mee kunnen.’
Maar zo’n nevenfunctie ligt in de Hellestraat net iets anders: ‘Er is natuurlijk op een steenworp van de kerk de zaal het Helleken. Dat is volgens mij zowat de grootste zaal van de hele gemeente, dan kijken organisators al liever naar die zaal, dan een leegstaand kerkgebouw. In zekere zin is er dus in de Hellestraat een minder prangende vraag naar een herbestemming.’
Toch mogen mensen met een idee zich aandienen, zegt de burgemeester: ‘Zolang het zaken zijn die in het serene kader van het kerkgebouw passen, is er veel mogelijk. Ik zie nog niet direct een metalband optreden in de kerk.’ (lacht)
Stekene
De kerk van Stekene moet vooral de rol van centrumkerk blijven vervullen, maar er mag ook ruimte gemaakt worden voor evenementen: ‘Denk eveneens aan tentoonstellingen of optredens in de kerk.’
De kerk is als enige in Stekene ook uitgerust met de nodige alarmsystemen, zodat de kerk open kan voor bezoek, niet enkel tijdens diensten. Het gemeentebestuur ontving ook onlangs een grote som om het dak van de kerk te laten restaureren.
Toch werd de toren al volledig onder handen genomen: ‘Daarvoor hebben we niet gewacht op de subsidie. Het torendak was echt aan vervanging toe. een deur in één van de torenkapelletjes hing zo goed als los, en dreigde naar beneden te donderen. Dat wouden we echt niet riskeren.’
Stekene boven?
Eind december vierde de Heilig Kruiskerk haar 800-jarig bestaan in Stekene, en werd ze volledig met schijnwerpers in het licht gezet, van binnen en van buiten. Op Facebook (en vermoedelijk ook wel daarbuiten, al hebben we daar minder zicht op) kwamen al snel reacties waarom dit niet in Kemzeke of andere deelgemeentes werd gedaan: ‘We hebben dit vooral gedaan omdat we door corona geen andere vieringen konden organiseren ter gelegenheid van het 800-jarig bestaan. In Kemzeke hebben we destijds 900 jaar parochie ook uitgebreid gevierd, en ook 800 jaar parochie Klein-Sinaai hebben we niet onopgemerkt laten voorbij gaan. Door corona moesten we echter een andere manier vinden om deze gebeurtenis te markeren.’
REACTIE CARL IVENS (Groen)
‘De ingesteldheid van het gemeentebestuur is hier verkeerd. Waar zij open staan voor een goed idee om mee aan de slag te gaan, zouden ze eigenlijk zelf de denkoefening moeten starten. We hebben voor het eerst een schepen van burgerparticipatie in onze gemeente. Dan kan er toch een gesprek gestart worden met de Hellestraat, en met Klein-Sinaai, om te weten waar de inwoners zelf nood aan hebben? Voor de grotere kerken in Stekene en Kemzeke blijft een ceremoniële functie belangrijk, maar voor de twee andere kerken in ons dorp lijkt de vraag bijna onbestaande. In de Hellestraat is van dienstverlening niets meer aanwezig. Geen bib, geen loket, en geen postkantoor. Er is daar zelfs geen café meer. Waarom richten we de kerk in de Hellestraat niet in als bv. een infopunt voor de wijk, waar inwoners, al is het maar twee keer per week, belangrijke diensten kunnen raadplegen? Zo gaan we ook de vereenzaming tegen. Het onderhoud van onze kerken kost genoeg om er niets mee te doen.’
