MET ‘CM-Oppas aan huis’ wordt toezicht en gezelschap geboden aan mensen die niet alleen thuis kunnen blijven. De vraag van de klant staat centraal, de oppas is niet gebonden aan kantooruren of een vast aantal uren. Het begin- en einduur van oppas wordt door de klant gekozen. Alles is afhankelijk van de beschikbare vrijwilligers. In Oost-Vlaanderen werkt CM met een 30-tal afdelingen, Stekene vormt een afdeling samen met Sint-Gillis-Waas. Karlien Becqué en Ine Spruyt, educatief medewerksters, leggen de werking uit met de focus op de nachtoppas.
Wie zijn de doelgroep van deze service?
‘De reden waarom mensen oppas aanvragen kan zeer divers zijn, bijvoorbeeld dementieproblematiek waardoor mensen ’s nachts gaan dolen, een groot valrisico, mobiliteitsproblemen waardoor hulp nodig is voor toiletbezoek, verhoogd toezicht nodig na een operatie… Het kan zowel gaan om mensen die alleen wonen als mensen die samenwonen met hun partner. De oppas geeft de partner dan de gelegenheid om eens door te slapen en zo de batterijen op te laden om de zorg vol te houden.’
Wordt er gewerkt met een ‘vaste’ nachtoppas of is dit wisselend?
‘We werken zoveel mogelijk met één of twee vrijwilligers per zorgbehoevende. Dit hangt ook af van de intensiteit en de duurtijd van de gevraagde hulp en uiteraard de beschikbare vrijwilligers. Met de nachtoppas zijn we wel beperkt in mogelijkheden. Een vraag naar ondersteuning van 7 nachten op de week is geen haalbare kaart. We zijn er om de familie te ondersteunen, maar kunnen geen continue hulp bieden. Bij de meeste klanten waar we nachtoppas bieden gaat dit over 1 of 2 nachten in de week. Bij een hulpvraag voor een korte, afgebakende periode kan dit intensiever.’
Vorming
Wie zijn de ‘nachtoppassers’: zijn dat professionals/gediplomeerden of vrijwilligers?
‘Al onze oppassers, zowel voor dag- als nachtoppas zijn vrijwilligers. Sommigen hebben ervaring of een beroepsverleden in de zorg, maar dit is voor ons geen vereiste. Iedereen kan vrijwilliger worden. Graag met mensen omgaan en een zorgzaam karakter hebben, is voor ons het belangrijkste.
Wij bieden wel vorming aan en houden bij het koppelen van klant en vrijwilliger zeker rekening met de zorgnood en de kennis van de vrijwilliger. De vrijwilligers kiezen zelf bij welke doelgroep ze oppassen, maar ook welke momenten en in welke regio.’
Wat doet een ‘nachtoppas’: is dit enkel aanwezig zijn of worden er nog bepaalde taken uitgevoerd?
‘Een oppasser houdt toezicht en gezelschap en mag ook enkele zorgtaken uitvoeren. Het gaat hier vooral over hulp bij verplaatsingen, zoals in bed helpen, hulp bij toiletbezoek en hulp bij maaltijden. Bij een nachtoppas kunnen ze bijvoorbeeld ’s ochtends het ontbijt klaarzetten. Als de persoon echter moet gewassen worden, moet hiervoor een verpleegkundige of verzorgende ingeschakeld worden. De oppassers mogen geen verpleegkundige of medische taken uitvoeren zoals bijvoorbeeld medicatie toedienen. De vrijwilligers van CM-Oppas aan huis kunnen enkel ingeschakeld worden voor inslapende nachten. Er moet dus wel een bed voorzien worden voor de oppasser. Een wakende nacht wordt niet opgenomen.’
Moet men lid zijn van CM om een beroep te kunnen doen op deze service?
‘Iedereen kan een beroep doen op CM-Oppas aan huis, CM-lid zijn is geen vereiste. De kostprijs is voor iedereen ook hetzelfde, namelijk 3,36 euro per uur (zowel voor dag- als nachtoppas). CM-Leden kunnen voor nachtoppas wel een tussenkomst krijgen van maximaal 15 euro per nacht voor maximum 100 nachten per kalenderjaar.’
Hoe wordt de service georganiseerd: is dat centraal of vanuit iedere gemeente?
‘Een eerste aanvraag voor nachtoppas kan gesteld worden via de CM-Zorglijn op nummer 078 152 152. Bij een eerste aanvraag wordt uiteraard de vraag besproken en de zorgnood en verwachtingen van de zorgbehoevende bevraagd. Enkel op die manier kunnen we een kwalitatieve matching maken. Verdere vragen worden opgevolgd door de lokale telefoonvrijwilliger die ook de planning opmaakt en tussenpersoon is tussen de klanten en de oppassers. Overigens: nachtoppas is een minderheid bij onze totale oppaswerking, in de afdeling Sint-Gillis-Waas, Stekene realiseerden we in 2020 ruim 50 nachten.’
Quote: ‘Bij de meeste klanten waar we nachtoppas bieden gaat dit over 1 of 2 nachten in de week.’